Yıllık Ücretli İzin Hakkı Nedir?

İşverene bağımlı olarak, başka bir ifadeyle, işverenin emir ve talimatı altında çalışan işçinin bedensel ve ruhsal sağlığının korunması için dinlenmesi şarttır. İşçinin yılın belirli bir dönemini çalışmadan geçirmesi, işçinin verim ve motivasyonunu arttıracağı gibi, iş kazası ve meslek hastalıklarının da önüne geçilmesinde büyük önem arz etmektedir. Nitekim 1982 Anayasası’nın 50. maddesinde “dinlenmek çalışanların hakkıdır” denilerek işçinin dinlenme hakkı anayasal güvence altına alınmıştır.

İş Kanunu’nun 53. maddesi bu kapsamda işçinin yıllık ücretli izin hakkını düzenlemektedir. İşçinin, hak kazandığı yıllık ücretli izni kullandığı süreçte ücretinde herhangi bir kesinti yapılmamaktadır. Bu hak, işçinin devredilemez ve vazgeçilemez haklarındandır.

1. Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanılması

İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az 1 yıl çalışmış olan işçiler yıllık ücretli izne hak kazanmaktadır. Çalışanın ücretli izin hakkı her 1 yıllık hizmet süresinin dolması ile doğmaktadır, iznin doğumunu takip eden hizmet yılı içerisinde ise kullanılması mümkündür.

Örnek vermek gerekirse, 10.01.2021 tarihinde işe giren bir işçi, 10.01.2022 tarihinde 1 yıllık hizmet süresini tamamlayarak yıllık ücretli izne hak kazanacak; bunu ise 10.01.2023 tarihine kadar kullanabilecektir. Ancak işçilerin ilerde hak kazanacakları izinden mahsup edilmek üzere, henüz doğmamış yıllık ücretli izinlerini kullanması veya yıllık ücretli izin sürelerini kullanmayarak takip eden dönemlere devretmesi uygulamada sıklıkla görülmektedir.

2. Yıllık Ücretli İzin Süreleri

İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;

• 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlara 14 günden,
• 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden,
• 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden

az olamaz. Bu süreler iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.

Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri 4’er gün arttırılarak uygulanır. 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.

Kanun’da mevsimlik işler, kampanya işleri ve süreksiz işlerde çalışanların yıllık ücretli izne hak kazanamayacakları düzenlenmiştir.

3. Yıllık Ücretli İznin Genel Olarak Kullanımı

Yıllık ücretli iznin işveren tarafından bölünmeksizin, sürekli bir şekilde verilmesi zorunludur. Ancak tarafların anlaşması ile bir bölümü 10 günden aşağı olmamak üzere bölümler hâlinde kullandırılabilir.

İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık ücretli izinden mahsup edilemez. Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri ise izin süresinden sayılmaz.

Metnin PDF’i için buraya tıklayabilirsiniz.

Uyarı: Yukarıdaki bilgi ve görüşlerimiz sadece yol gösterme amaçlıdır ve yasal tavsiye alma olarak değerlendirilemez. Vona Hukuk Bürosu, doğru ve güncel içerikli bilgiyi sağlamak için her türlü çabayı göstermektedir ancak, bu makalenin yayımlanmasından sonra yürürlüğe girebilecek olan yasa ve mevzuatlarda yapılan değişiklikler nedeniyle en güncel yasal gelişmeleri yansıtmayabilir. Bu nedenle, bu makaledeki hiçbir şey yasal tavsiye olarak görülmemeli ve herhangi bir karar vermeden veya bu makalede yer alan bilgilere dayanarak herhangi bir işlem yapmadan önce avukatlara danışmalısınız.