Resmi Gazete’nin 15.04.2020 tarih ve 31100 numaralı sayısında yayımlanan değişiklik ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, Türk Ceza Kanunu, Ceza Muhakemesi Kanunu ile diğer kanunlara yeni maddeler eklenmiş ve bazı maddelerde değişikliğe gidilmiştir. Buna göre:
A. TÜRK CEZA KANUNU
TCK’nın 86. maddesinde düzenlenen kasten yaralama suçunda ek düzenlemeye gidilmiştir.
- Yapılan düzenleme ile kasten yaralama suçunun canavarca his ile işlenmesi durumunda sanığa verilecek ceza bir kat arttırılacaktır. Örneğin, kezzabın yüze atılması suretiyle kasten yaralama suçunun işlenmesi halinde ceza, canavarca hisle işlenmiş olarak kabul edilecek ve ceza bir kat oranında artırılacaktır.
TCK’nın 220. maddesinde yer alan suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçunun cezasında değişikliğe gidilmiştir.
- Kanunun suç saydığı fiilleri işlemek amacıyla örgüt kuranlar veya yönetenlere verilecek cezanın alt sınırı iki yıldan dört yıla, üst sınırı ise altı yıldan sekiz yıla yükseltilmiştir. Örgüte üye olanlar hakkında ise alt sınır bir yıldan iki yıla, üst sınır ise üç yıldan dört yıla yükseltilmiştir.
TCK’nın 241. maddesinde düzenlenen tefecilik suçunun cezasında değişikliğe gidilmiştir.
- Kazanç elde etmek amacıyla başkasına ödünç para veren kişinin cezasının üst sınırı beş yıldan altı yıla yükseltilmiş ve beşbin güne kadar olan adlî para cezasının alt sınırı ise beşyüz gün olarak düzenlenmiştir. Maddeye getirilen yeni ek fıkra ile suçun örgüt faaliyeti ile işlenmesi durumunda cezanın bir kat arttırılmasına gidilmiştir.
TCK’nın 53. maddesinin 3. fıkrasında değişikliğe gidilmiştir.
- Yapılan değişiklikle birlikte denetimli serbestlik tedbiri ile cezası infaz edilmekte olan hükümlülerin kendi alt soyu üzerinde velayet, vesayet ve kayyımlık yetkilerini kullanabilmeleri imkânı getirilmiştir.
B. CEZA MUHAKEMESİ KANUNU
CMK’nın 109. maddesinde düzenlenen adli kontrolde değişikliğe gidilmiştir.
- Getirilen düzenlemeyle birlikte tutuklama şartlarını taşıyan yani tutuklu olarak yargılanmasına karar verilebilecek olmasına rağmen ağır bir hastalığı veya engelliliği nedeniyle cezaevinde tek başına kalamayacak olan şüpheliler ile gebe ya da doğurduğu tarihten itibaren 6 ay geçmemiş olan kadın şüpheliler hakkında tutuklama yerine adli kontrol kararı verilebilecektir.
C. CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN İNFAZI HAKKINDA KANUN
5275 sayılı kanunun 16. maddesinde düzenlenen infazın ertelenmesinde değişikliğe gidilmiştir.
- Yapılan değişiklikle birlikte cezaevine girmesi gereken kadın, doğum gerçekleştirmesi nedeniyle doğumun üzerinden 1,5 yıl geçmeden cezaevine alınamayacaktır. Bu düzenleme ile altı ay olan infazın geri bırakma sınırı 1,5 yıla çıkarılmıştır.
5275 sayılı kanunun 17. maddesinde düzenlenen infazın ertelenmesiyle ilgili değişikliğe gidilmiştir.
- Yapılan değişiklikle birlikte cezaevinde kalan hükümlünün, eş veya çocuklarının sürekli hastalık veya malullükleri nedeniyle bakıma muhtaç olmaları halinde hapis cezasının infazına ara verilebilecektir. 6 ay olan ara verme süresi 1 yıla yükseltilmiştir.
5275 sayılı kanunun 89. maddesinde düzenlenen iyi hal değerlendirmesinde değişikliğe gidilmiştir.
- Düzenleme ile hükümlülerin cezaevinde kalmış olduğu süre zarfındaki iyi hali tespit edilecektir. Buna göre koşullu olarak salıverilme için aranan iyi halin tespiti için hükümlüler altı ayda bir idare ve gözlem kurulu tarafından değerlendirmeye tabi tutulacaktır.
5275 sayılı kanunun 107. maddesinde düzenlenen koşullu salıverilme süresinde değişikliğe gidilmiştir.
- Yapılan bu düzenlemeyle koşullu salıverilme süresi ⅔’ten ½‘ye indirilmiştir.
Örnek üzerinden açıklayacak olursak; 30 Mart 2020 tarihinden önce suç işleyerek 6 yıl hapis cezası alan bir kişi koşullu salıverilme süresinin ½’ye çekilmesi ve geçici madde ile de denetimli serbestlik süresinin de 3 yıla yükseltilmesi nedeniyle infaz kurumuna girmeyecektir. Böylelikle 6 yıl ceza alan kişi koşullu salıverilme süresinin (6yıl / ½ = 3 yıl) düşülmesi sonrasında kalan 3 yıllık ceza süresini denetimli olarak dışarda tamamlayacaktır.
Kasten öldürme, neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama, işkence, eziyet, cinsel saldırı, reşit olmayanla cinsel ilişki, cinsel taciz, devlet sırlarına karşı suçlar, casusluk suçları, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlardan süreli hapis cezasına mahkûm olanlar ile cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan hapis cezasına mahkûm olan çocuklar için koşullu salıverilme süresi ⅔ olarak uygulanacaktır.
5275 sayılı kanunun 108. maddesinin 1 ve 9. fıkralarında değişikliğe gidilmiştir.
- Düzenlemeyle tekerrür hâlinde işlenen yani birden fazla suçtan dolayı mahkûm olan kişinin süreli hapis cezasının koşullu salıverilme süresi dörtte üçten üçte ikiye indirilmiştir. Birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde ise koşullu salıverilme süresinin en fazla otuziki yıl olacağı düzenlenmiştir. Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar, kasten adam öldürme, işkence ve eziyet suçları, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti, cinsel saldırı, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları, terörle mücadele kanunu kapsamına giren suçlar, örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen süreli suçlardan mükerrir olanlar hakkında koşullu salıverilme süresi dörtte üç olarak uygulanacaktır.
5275 sayılı kanunun 110. maddesinde yer alan özel infaz usullerinde değişikliğe gidilmiştir.
- Buna göre kasten işlenen suçlarda bir yıl altı ay (eski düzenlemede altı ay), taksirle işlenen suçlarda taksirle öldürme suçu hariç olmak üzere toplam üç yıl veya daha az süreli hapis cezasının infazına geceleyin veya hafta sonu cezaevinde çektirilmesine karar verilebilir.
Bu düzenleme ile birlikte konutta cezanın infazı kapsamına çocuklarda alınmış ve süreler genişletilmiştir. Buna göre kadın, çocuk veya altmış beş yaşını bitirmiş kişiler bir yıl (eski düzenlemede altı ay), yetmiş yaşını bitirmiş kişiler iki yıl (eski düzenlemede bir yıl), yetmiş beş yaşını bitirmiş kişiler dört yıl (eski düzenlemede üç yıl) veya daha az süreli hapis cezalarını konutunda tamamlayabilecektir. Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar, terör suçları ile örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar ve adli para cezası hapis cezasına çevrilenler ile koşullu salıverilme kararının geri alınması nedeniyle cezası aynen infaz edilenler kapsam dışıdır.
Toplam 5 yıl veya daha az hapis cezasına mahkûm olan veya adli para cezası hapis cezasına çevrilen ve maruz kaldıkları ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle hayatlarını yalnız idame ettiremeyen kişiler cezalarını konutunda çekeceklerdir.
Doğurduğu tarihten altı ay geçen ve toplam 3 yıl veya daha az hapis cezasına mahkûm olan veya adli para cezası hapis cezasına çevrilen kadın kaldıkları hükümlüler cezalarını konutunda çekeceklerdir.
5275 sayılı kanunun geçici 6. maddesinde değişikliğe gidilmiştir.
- Yapılan düzenlemeyle 30 Mart 2020 tarihine kadar işlenen suçlarda denetimli serbestlik süresi bir defaya mahsus olmak üzere 3 yıl uygulanacaktır. Örneğin 30 Mart 2020 tarihinden önce suç işleyerek 6 yıl hapis cezası alan bir kişi koşullu salıverilme süresinin ½’ye çekilmesi ve denetimli serbestlik süresinin de 3 yıla yükseltilmesi nedeniyle infaz kurumuna girmeyecektir. Böylelikle 6 yıl ceza alan kişi koşullu salıverilme süresinin (6yıl / ½ = 3 yıl) düşülmesi sonrasında kalan 3 yıllık ceza süresini denetimli olarak dışarda tamamlayacaktır.
Sıfır-altı yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile yetmiş yaşını bitirmiş hükümlüler hakkında denetimli serbestlik süresi iki yıl yerine dört yıl olarak uygulanacaktır. Onbeş yaşını tamamlayana kadar ceza infaz kurumunda geçirilen bir gün üç gün olarak, onsekiz yaşını tamamlayana kadar ise ceza infaz kurumunda geçirilen bir gün iki gün olarak kabul edilecektir.
Kasten adam öldürme (TCK m.81,82,83), üstsoya, altsoya, eşe veya kardeşe ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenen kasten yaralama ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçları, neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu (madde 87, fıkra iki, bent d), işkence ve eziyet suçları (TCK m.94,95,96), cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar (madde 102, 103, 104 ve 105), özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar (madde 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138), uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti, devlet sırlarına karşı suçlar, İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ile terörle mücadele kanunu kapsamına giren suçlar kapsam dışıdır.
5275 sayılı kanunun geçici 9. maddesi ile yeni ek düzenlemeye gidilmiştir.
- Covid-19 salgını nedeniyle getirilen yeni düzenlemeye göre, açık cezaevinde kalan hükümlüler ile kapalı ceza infaz kurumunda bulunup da açık ceza infaz kurumuna ayrılmaya hak kazanan hükümlüler 31 Mayıs 2020 tarihine kadar izinli sayılarak cezalarının 2 aylık süresini konutta çekeceklerdir. Bu süre Bilim Kurulu’nun tavsiyesi ile Adalet Bakanı tarafından 2 kez uzatılabilecektir.
D. KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNU
5607 sayılı kanunun 3. maddesinin 22.fıkrasında ek düzenlemeye gidilmiştir.
- Buna göre gümrük işlemlerine tabi tutmaksızın ülkeye eşya sokan kişi hakkında verilecek cezada değişikliğe gidilerek, eşyanın değerinin hafif olması halinde verilecek cezanın yarısına kadar, pek hafif olması halinde ise üçte birine kadar indirilerek tayin edilmesi hüküm altına alınmıştır.
5607 sayılı kanunun 5. maddesinde düzenlenen etkin pişmanlıkla ilgili değişikliğe gidilmiştir.
- Düzenlemeyle birlikte etkin pişmanlık kapsamına mahkeme aşaması da dahil edilmiş ve sanığın mahkeme aşamasında hüküm verilinceye kadar suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerini ödemesi durumunda cezasında üçte bir oranında indirime gidileceği hüküm altına alınmıştır.
5607 sayılı kanununa geçici madde 12 getirilmiştir.
- Düzenlemeyle birlikte kaçakçılıkla mücadele kanunu kapsamında cezası kesinleşmiş ve infaz aşamasında olan kişiler ile hali hazırda ceza almış ancak dosyası İstinaf ya da Yargıtay’da olan kişiler etkin pişmanlık hükümlerinden bir bölü üç oranında faydalanabileceklerdir.
Uyarı: Yukarıdaki bilgi ve görüşlerimiz sadece yol gösterme amaçlıdır ve yasal tavsiye alma olarak değerlendirilemez. Vona Hukuk Bürosu, doğru ve güncel içerikli bilgiyi sağlamak için her türlü çabayı göstermektedir ancak, bu makalenin yayımlanmasından sonra yürürlüğe girebilecek olan yasa ve mevzuatlarda yapılan değişiklikler nedeniyle en güncel yasal gelişmeleri yansıtmayabilir. Bu nedenle, bu makaledeki hiçbir şey yasal tavsiye olarak görülmemeli ve herhangi bir karar vermeden veya bu makalede yer alan bilgilere dayanarak herhangi bir işlem yapmadan önce avukatlara danışmalısınız.
Bağlayıcı Şirket Kuralları Hakkında Duyuru