Olası Kast Nedir?

Türk Ceza Kanunu’nda manevi unsurla ilgili hükümler içinde yer alan kast, Kanun’un 21. maddesinde düzenlenmiştir. Kanun, “Suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır. Kast, suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir” diyerek kastı bütün suçlar için aranan genel bir unsur halinde tanımlamıştır. Üst bir kavram niteliğine sahip olan kast, kendi içerisinde ikiye ayrılır;

1. Doğrudan (muayyen) kast ve
2. Olası (dolaylı, gayrimuayyen) kast

Olası kast, failin öngördüğü ve istediği sonucu elde etmek için gerçekleştirdiği fiil ile meydana gelen ikincil sonuçları ifade eder. Yani olası kastta fail asıl amacını gerçekleştirirken icra ettiği hareket ile ikincil nitelikli bir olaya, olaylara da sebebiyet verir. Olası kastta fail asıl amacı dışında ortaya çıkabilecek sonucu öngörür ancak umursamaz. Failin umursamaz tavrı, olası kast sonucu gerçekleşen olayı istediği yönünde algılanmamalıdır.  Örneğin A’yı öldürmek isteyen B, kalabalık bir ortamda A’ya ateş ederken silahın sekmesi ihtimalini ve bu ihtimal sonucunda başka bir kişinin zarar göreceğini bilmesine rağmen ateş ediyor ve bir başkasına zarar veriyorsa olası kasttan bahsetmek mümkündür. Burada B, bir başkasına zarar verdiği ikincil sonucu istememiş sadece kabullenmiş ve “ne olursa olsun” yaklaşımıyla ikincil sonucu da göze almıştır.

Olası kast doğrudan kastın aksine, kastla işlenen suçlarda cezayı hafifletici bir sebep olarak karşımıza çıkmaktadır ve TCK madde 61/2’de düzenlendiği üzere ceza hesaplanırken temel ceza belirlendikten sonra uygulanan ilk indirim nedenidir.

Olası kastın sıklıkla karıştırıldığı bilinçli taksir ile arasındaki en büyük fark ise; olası kastta kişinin ikincil neticeyi göze alma durumu mevcutken, bilinçli taksirde kişinin öngörmesine rağmen neticeyi istememesi ancak şans, kişisel yetenek, bilgi ve beceri gibi etkenler doğrultusunda hareket ederek fiili gerçekleştirmesidir. Bilinçli taksire verilebilecek en açıklayıcı örnek; sollama yasağı ve hız sınırı olan bir yolda aşırı hız ile sollama yaparak bir başkasının ölümüne neden olan kişinin bilinçli taksir doğrultusunda ceza almasıdır.

Metnin PDF’i için buraya tıklayabilirsiniz.

Uyarı: Yukarıdaki bilgi ve görüşlerimiz sadece yol gösterme amaçlıdır ve yasal tavsiye alma olarak değerlendirilemez. Vona Hukuk Bürosu, doğru ve güncel içerikli bilgiyi sağlamak için her türlü çabayı göstermektedir ancak, bu makalenin yayımlanmasından sonra yürürlüğe girebilecek olan yasa ve mevzuatlarda yapılan değişiklikler nedeniyle en güncel yasal gelişmeleri yansıtmayabilir. Bu nedenle, bu makaledeki hiçbir şey yasal tavsiye olarak görülmemeli ve herhangi bir karar vermeden veya bu makalede yer alan bilgilere dayanarak herhangi bir işlem yapmadan önce avukatlara danışmalısınız.